Til varnar bændum.

Það haustar að og senn líður að uppskeru bænda, sláturtíð og haustverkum. 

Margir hafa talað illa um bændastéttina undanfarið, sagt þessa stétt manna vera baggi á þjóðfélaginu, tíundað styrki og allskonar illskeyttar athugasemdir og færslur. 

Meira að segja blöðin hafa tekið þátt í þessum óhróðri. 

Í þessum ósmekklega stíl.  Ég hef ekki séð neinn hneykslast á þessari teikningu, en ég hef séð rætin blogg um hana, þar sem menn hlæja að bændastéttinni.

Verstir sýnist mér þeir vera sem vilja endilega komast inn undir væng ESB.  Um leið og bændur snéru til varnar var gefið skotleyfi á þá af þessu fólki. 

Áður fyrr var Reykjavík að mestu byggð upp af fólki sem kom utan af landi, þarna bjuggu samt manneskjur sem áttu sínar rætur þar.  Síðan hafa kynslóðir manna komist á legg sem þekkja ekkert til sveita eða þorpamenningar.  Jafnvel fólk sem samsamar sig öðrum borgum og útlandinu, og vilja bara vera eins og menningin er þar. 

Áður fyrr voru krakkar í höfuðborginni sendir í sveit og lærðu þar að meta, íslenskar sveitahefðir og menningu. Í dag eru börn ekki send í sveit og þar af leiðandi hefur verið skorið á þau tengsl.  Þetta má glögglega sjá á umræðunni um bændur, þar sem þeir sem mest tala illa um stéttina er einmitt fólk í Reykjavík.  Fólk sem talar um torfkofa, lopapeysurlið og dreyfbýlistúttur.  Fólkið sem segir að við getum ekki lifað á Íslandi ef við göngum ekki í ESB.

Samt erum við búin að lifa hér í yfir 1000 ár, oft hokrandi, en svo alveg glimrandi vel, þangað til menn urðu of gírugir og ákváðu að betra væri að taka sér afkomulaun en að vera með í samfélaginu. Margir dönsuðu svo með. 

Það hefur líka sýnt sig að lopapeysur eru eitthvað það vinsælasta sem útlendingar kaupa sér þegar þeir eru hér.  En það er fleira sem þeir hafa lært að meta og taka helst með sér heim.  Til dæmis lambakjöt, smjör, harðfisk og margt fleira.

En að myndinni, þetta er ömurleg mynd og sýnir þvílíka lítilsvirðingu við það fólk sem vinnur í sveita síns andlitis til að afla okkur fæðunnar sem við neytum.  Hvergi er hreinna kjöt, eða betra grænmeti og ávextir. Og það væri hægt að rækta miklu meira, ef til dæmis rafmagn væri lækkað og tekið tillit til þess að gera mönnum kleyft að byggja betri og stærri gróðurhús.  Það eru fluttar inn allskonar vörur sem hægt væri að rækta hér fyrir milljarða, þar er flutningskostnaður ekki svo lítill.  Þarna er því sannarlega matarhola sem hægt væri að nýta sér okkur öllum til hagsbóta.

Og þegar verið er að tala um matarverð á landbúnaðarvörum má segja að  bændur fá ekki mikið fyrir sinn snúð, það eru aftur á móti milliliðir, svona svipað og L.Í.Ú. sem mergsjúga samfélagið.  Á sama hátt og sægreifar fengu nýtingarréttinn á sjávarauðlindinn gefins, hafa sláturleyfishafar komið því svo að örfá sláturhús eru á öllu landinu.

Sláturdýr eru því flutt landshorna á milli, á algjörlega óforsvaranlegan hátt.  Sannkallað dýraníð.  Ég sendi landlbúnaðarráðherra bréf um þetta atriði þegar verið að að fara í gegnum verndun dýranna, en það bréf hefur örugglega verið sett undir stól. 

Ekki bara er þeim þjappað inn í tveggja hæða flutningabíla, heldur þar á ofan í aftanívagn á tveimur hæðum.  Svo er ekið með þennan "farangur" yfir fleiri sauðfjárveikivarnargirðingar, með drullu og hland lekandi niður milli hólfa.  Stoppað jafnvel við vegasjoppur og aðrir bændur stjáklandi í kring til að forvitnast. Af hverju í ósköpunum er þetta leyft?  Gamlar kýr settar inn í svona grindarvagna vanar að vera í hlýju fjósi, sendar út í kulda og jafnvel hret.  Hvar er umhyggjan fyrir dýrunum?

Hér áður þegar sláturhús voru hér á þessu svæði ekki bara eitt heldur fleiri, var hægt að kaupa bæði skrokka og aðrar afurðir beint frá sláturhúsinu.  Þá voru dilkarnir flokkaðir í það að minnsta kosti 14 flokka.  Og verðin eftir því.  Þegar kjötið hefur svo farið gegnum sláturhús og vinnslur er enginn flokkur til.  Allt selt á sama verði, og vei þeim sem heldur að þar sér eitthvert milliverð.  En mér skilst að verðin séu fellt niður til bændanna á 0 kjöti og fleiru.  Þeir fá ekki fyrir sinn snúð það sem vinnslan fær.

Það er mín bjargfasta trú að með því að leyfa meiri heimaslátrun, og gera bændum kleyft undir eftirliti dýralækna auðvitað að selja sínar eigin vörur, eða stilla saman strengi og sameinast um slíka bændamarkaði, myndi kjötverðið lækka.  Þar myndi myndast heilbrigð samkeppni um besta og ódýrasta kjötið.  Fyrir utan að fólk gæti fengið afurðir sem nú er erfitt að fá eins og vélundu og vambir.

En það er allstaðar sami klíkuskapurinn og stjórnvöld þora ekki að taka á honum, eða eru of invinkluð í klíkurnar til að gera neitt í málinu. 

Ég hef trú á bændum og ég kaupi íslenskt. 

Og ég á marga vini erlendis, þeir eru á sama máli og ég með íslenskan landbúnað.  Og meira að segja flestir þeirra vilja sneiða fram hjá Reykjavík, þar sem þeir segja hana vera smáborg með alla lesti stórborgar. Sel það ekki dýrar en ég keypti.

Ég þekki líka marga bændur, frábært fólk og traustara en margur malarbúinn sem heldur að það sé hallærislegt að vera stoltur af landinu sínu.  Og vilja hag þess sem bestan. 

Best væri auðvitað að við sameinuðum krafta okkar við að leiða landið út úr því ástandi sem misvitrir businessmenn hafa leitt okkur í með dyggri aðstoð misviturra stjórnmálamanna.

En eins og staðan er í dag og eins og sumir veitast að bændastéttinni sé ég ekki að það sé hægt.  Málið er að töffararnir sem þykjast vera klárari en aðrir, eru oftar en ekki litlar pissidúkkur þegar til alvörunnar kemur.  Þá er gott að hafa staðfastar drenglundaðar dreyfðbýlistúttur sem þora að taka á málunum. 

 Eitt að lokum þegar ég hef dvalið vikur eða mánuði erlendis, og keypt í matinn á hverjum degi í verslunum, er ég orðin svo leið á því endalaust sama kjöti sem boðið er upp á að ég dansa fyrir framan kjötborðið í Samkaupum á Ísafirði yfir úrvalinu sem þar er og kjötvinnslumaðurinn er einstaklega flottur í að vera með allskonar rétti ofan á beina úrvalið.

Ísland það er landið mitt og ég er stollt af því og þeim sem það yrkja.