Barátta móður.

Það voru þung sporin mín inn í kirkjugarð í gær.  Við hjónin höfum látið smíða fallegan ljósakross til að setja á leiðið hans Júlla míns.   Þá helltist yfir mig sorgin og tómleikinn.  Það er svo sárt að upplifa að barnið manns er farið og kemur aldrei aftur. 

Þó ég viti að honum líður miklu betur núna, og lífið hans er miklu betra og innihaldsríkara þarna hinu megin.

En svona er lífið.  'Eg hef hér birt nokkur bréf sem hann skrifaði mér.  Nú ætla ég að setja hér inn bréf sem ég skrifaði honum og yfirvöldum. 

Bréfið til hans var virkilega erfitt að skrifa, en í rauninni bráðnauðsynlegt, þó svíður mig inn að beini að lesa þetta yfir núna.  Þetta er árið 2003.

 0000

Elsku Júlli  minn. Mér skilst á pabba þínum, að þú hafir orðið reiður og ekki viljað tala við hann í gær.  Þegar hann reyndi að tala við þig.   

Ég vil að þú vitir að við elskum þig bæði mjög mikið.  Pabbi þinn líka.  Við elskum drenginn okkar.  En það er fíknin og sá maður sem blasir við þegar þú ert í neyslu, sem erfitt er að þola.  Pabbi þinn reyndar með styttri kveikjuþráð þar en ég. 

   

Við viljum styðja við bakið á þér, og hjálpa þér eins og við getum.  En við ætlum ekki að vera meðvirk, og láta þig, og fíkn þína stjórna lífi okkar lengur.  Hún er búin að gera það alltof lengi.  Ég vona að þú skiljir það.  Við höfnum þér alls ekki, þvert á móti, viljum við allt gera til að hjálpa þér.  En ekki að snúa lífinu á hvolf. 

  

Þetta er samt ekki eingöngu okkar ákvörðun.  Heldur segja þau á Félagsmálastofnuninni, að drengurinn okkar allra, þurfi frið til að aðlagast okkur og heimilinu.  Þau segja að þó þú sért kominn úr meðferð, fullur af vonum um að vera hættur, þá sé það ekkert garantí, og enginn geti með sanni fullyrt að þú fallir ekki aftur.   Úlfur litli er í stór hættu, vegna þess að það er alltaf verið að tæta hann sundur.  Foreldrar hans að falla, hætta í meðferð og slíkt. 

 

Þú munt auðvitað alltaf vera velkominn inn á heimilið og getur borðað með okkur, og slíkt.  En þú verður að undirbúa þig undir að búa annarsstaðar.  Þú hefur líka gott að þeim þroska sem kemur með því að læra að vera sjálfstæður og búa einn. 

 Við pabbi þinn munum útbúa heimili fyrir þig.  Annað hvort fá íbúð hjá bænum, eða bjarga því á einhvern hátt annann. 

Það getur verið spennandi líka, að vera í sínu eigin heimili.  

  

Elsku Júlli minn, við erum bæði skíthrædd um að meðferðin sem þú fórst í, sé ekki til að ná þér raunverulega upp, heldur meira svona til að friða Siggu og okkur.  Ég vona að það sé ekki reyndin. Og svo sannarlega vona ég að þú náir þér á strik.  En nú er komið að þér að sanna það fyrir okkur öllum. 

 

Ég vona líka að þú sért viðbúin því, þegar þú kemur heim, að þurfa að standa á eigin fótum.  Með aðstoð okkar auðvitað.  En mest þarftu að standa á þínum eigin fótum. 

 

Það er líka það eina raunhæfa leiðin þín til bata.  Þú ert í eðli þínu sjálfstæður, og hefur alltaf viljað fara þínar leiðir þess vegna hlýtur að vera erfitt að vera alltaf upp á aðra kominn.  Nú þegar þú hefur náð þér á strik aftur, tekur við tímabil þar sem þú lærir að standa á eigin fótum. 

  

Ég er búin að vera að ganga til sálfræðings, aðstæður mínar, hafa verið þannig að ég get ekki tekið mikið meiri áföllum í lífinu, án þess að veikjast.  Þetta er komið nóg.  Þar kemur margt til Júlli minn, ég er ekki að kenna þér um neitt í því sambandi. 

 Það breytir samt ekki því að ég og  pabbi þinn elskum þig , og við munum standa við hlið þér, þú verður alltaf barnið okkar, hvað sem tautar og raular.  En það er kominn tími til að ýta unganum út úr hreiðrinu.  Og það er nákvæmlega það sem við erum að gera.  Ýta þér út úr hreiðrinu, til að þú getir tekið flugið sjálfur, einn og áháður, þegar sá tími kemur.     Hér er svo bréf sem ég skrifaði Þórarni Tyrfingssyni.                                                                                                               Ísafirði, 2. Janúar 2003.    Þórarinn TyrfingssonSjúkrahúsinu VogiStórhöfða 45,

110 Reykjavík.

   

            Kæri Þórarinn, um leið og ég óska þér gleðilegs árs og friðar,  skrifa ég  þér þetta bréf vegna þess að það er erfitt að ná í þig í síma.

 

‘Eg reit þér um daginn bréf vegna sonar míns Júlíusar K. Thomassen, sem er í meðferð á Staðarfelli.  Nú er komið bréf frá Fangelsismálastofnun um að hann eigi að byrja að afplána dóm þann 8. janúar nk.  ‘Eg sendi hjálagt bréf sem ég hef sent fangelsismálastofnun í dag. 

‘Eg ítreka að ef Júlíus fer í fangelsi þá er allmikil hætta á að allt hið góða starf sem unnið hefur verið með hann verði gert að engu.  Fyrir utan að þetta er í fyrsta skipti sem hann hefur lagt á sig að vinna með sjálfan sig svona lengi.  ‘Eg hef bæði frá meðferðarfulltrúum, starfsmönnum og fólki sem hefur hitt hann í meðferðinni að hann standi sig mjög vel og sé að skila góðum árangri.  En hann þarf lengri tíma.  ‘Eg mun reyna allt sem ég get til að forða honum frá því að líf hans verði brotið niður aftur og allt sett í sama farið. 

      

                                                  Virðingarfyllst,

                                       _____________________________

                                        

                                           Ásthildur Cesil Þórðardóttir.

 

 

 

Auðvitað kom ekkert svar, né árangur af þessu bréfi.

Og svo þetta hér:

Ég er nefnilega sannfærð um að lítið eða ekkert hefur gerst í þessum málum frá upphafi, og þetta er allt enn í fullu gildi.

 

Tillaga að stofnun lokaðrar meðferðarstofnunar fyrir illa farna eiturlyfjaneytendur.

  Full þörf er fyrir lokaða meðferðarstofnun á vegum ríkisins.  Skilgreina þarf  hvað menn ætlað að fá út úr fangelsun einstaklinga.  Er það til þess að koma fólki í geymslu og af götunni, eða er tilgangurinn að betrumbæta einstaklinginn.

Einnig þarf að samhæfa aðgerðir lögreglu, dómara, heilbrigðisstofnana og fangelsismálastofnunar.

  

Hvers vegna lokuð meðferðarstofnun?

 

Hluti síbrotamanna eru langt leiddir fíklar, sem ráða í engu um fíkn sína.  Þeir eru ekki sjálfráðir gerða sinna, oftast komnir með geðtruflanir og þurfa geðlyf.  Þetta fólk veldur oft miklu tjóni hjá almennum borgurum og í fyrirtækjum. Fyrir þetta fólk er fangelsi engin lausn, þau eru inn og út af fangelsum með tilheyrandi kostnaði fyrir landsmenn alla.  Það versta við þetta er að oftast enda þessir vesalingar með því viljandi eða óviljandi að svipta sig lífi.

  Ég mun hér stikla á  stóru í lífi sonar míns, til að gera mönnum ljósa stöðuna í þessum málum í dag. Raunar hefur að mínu áliti ekkert gerst í málefnum þessa hóps síðan fyrir 1997.  

Sonur minn var um 12 ára gamall þegar hann byrjaði í neyslu. Við vorum alls óviðbúin þessu vandamáli, en þegar okkur varð ljóst hvert stefndi var honum komið inn á Vog.  Með fullri virðingu fyrir þessi stofnun þá hafði hann einungis lært betur á allar pillur og efni, þegar hann kom heim aftur. Eftir það hrapaði hann æ lengra niður í neyslu.  Hann hvarf vikum saman og setti allt heimilislíf í uppnám, ekki bara hjá foreldrum og systkinum, heldur líka afa ömmu og móðursystkinum.

 

Svo kom að því að hann var dæmdur í fangelsi.  Hann fór inn á Litla Hraun 1992.  Þaðan kom hann út fullur af hatri kominn með allskonar sambönd.  Eftir það var þetta svona hjá honum, innbrot, yfirheyrslur hjá lögreglu, sleppt á götuna aftur, meðan beðið var eftir dómi, síðan fangelsi.  Út aftur og í afbrot.  Í millitíðinni milli dóms og afplánunar, þá var tímaspursmál hvenær hann þyrfti að brjótast næst inn til að ná í fíkniefni, eða fjármagna kaup.  Þessi tími sem leið frá því að hann var handtekinn og þangað til hann fór inn var mjög erfiður.  Hvorki hægt að hafa hann heima eða á götunni, nema að reyna að loka augunum.  Sem er ekki hægt.

  

1997 eignaðist hann son, þá vildi hann fara að breyta um líferni og komast upp úr neyslunni.  En þá voru honum allar dyr lokaðar.  Bæði hafði hann ekki styrk sjálfur til að vinna gegn vánni, og svo vantaði þarna inn aðila sem gæti gripið inn og aðstoðað.  Hann lenti því aftur í hringrás innbrota og neyslu og í fangelsi.  2001 um vorið ætlaði hann að reyna að hætta.  Hann gekk til lækna á Fjórðungssjúkrahúsinu á Ísafirði og fékk þar lyf til að halda sér gangandi. Þetta gekk um tíma, en svo kom í ljós að hann þurfti meira og fór að brjótast inn aftur.  ‘Eg fór að reyna að koma honum í meðferð.  Forstöðumenn sjúkrastofnana sögðu að þeir þyrftu uppáskrift læknis til að koma honum inn.  En læknarnir vildu ekki skrifa upp á það.  Sögðu að hann hefði ekkert í meðferð að gera.  Þetta stóð í ströggli, að lokum stækkuðu þeir lyfjaskammtinn þangað til sonur minn ranglaði um húsið, sprautandi sig í æð með þeim lyfjum sem han fékk, og vissi hvorki í þennan heim né annan. Loks fékk ég pláss fyrir hann inn á Krýsuvík, en skilyrði var að hann færi í afvötnun á Geðdeild Landspítala háskólasjúkrahúss. Hann labbaði sig þaðan út eftir þrjá eða fjóra daga.  Átti að vera tíu daga, en fékk óvænt bæjarleyfi á fjórða degi.  Þá var útséð með Krýsuvíkina.  Hann lagðist þá í innbrot.  Daglega voru fréttir af honum í innbrotum.  Hann var tekinn af lögreglu á nóttunni, stungið inn og út aftur um hádegi, þetta gekk um tíma, ég og systir mín marg reyndum að fá lækna til að mæla með innlögn, en þeir vildu ekki.  Að lokum var þrautarráð að við fórum fram á síbrotagæslu meðan mál hans væru í skoðun.   Í síbrotagæslunni á Skólavörðustígnum reyndi hann að stytta sér aldur.  Það skal tekið fram að sýslumaður hér og lögregla stóðu vel að málum, en þau geta ekkert gert þegar málið er í þessum farvegi, einnig að vel var hugsað um hann á Skólavörðustígnum.   Að lokum var hann dæmdur í 10 mánaða fangelsi, og þegar sá dómur var uppkveðinn, þá var honum einfaldlega sleppt. Hann kom heim, og var hér aftur settur á sterk lyf, ráfandi um.  Að lokum kom ég honum inn á Vog og síðan fór hann á Staðarfell.  Meðan hann var þar kom fangelsisdómurinn, hann átti að byrja afplánun í byrjun janúar.  ‘Eg reyndi að fá því breytt í meðferðarúrræði, en það var ekki hægt.  ‘Eg reyndi að fá því frestað en því var heldur ekki sinnt.  Hann fór svo í fangelsið, sem betur fór var tekið tillit til þess að hann hafði verið í meðferð og hann var settur í Kópavoginn.  Þar var hann í geymslu þangaði til 1. ágúst.  Þá kom hann heim uppfullur af bjartsýni og ætlaði að standa sig.  Það stóð í mánuð, þangaði til það var alveg ljóst að han var kominn í sama farið aftur. 

   Þá var hann settur í síbrotagæslu aftur til að forða honum frá fleiri innbrotum og bæjarbúum meiri hrellingum.  Sýslumaður setti inn ákvæði um að ef annað úrræði fengist, yrði síbrotagæslunni aflétt.  Það varð úr að hægt var að koma honum inn í Krýsuvík.  Þar er hann nú, stendur sig ennþá,  en bíður dóms fyrir þessi þrjú innbrot. Ekki veit ég hvað verður, en ég veit að ef hann verður tekinn úr meðferðinni og settur inn í fangelsi þá byrjar sama ferlið upp aftur.  Þannig að það er alveg ljóst að þau úrræði sem við höfum nú þegar þjóna ekki tilgangi sínum ef við viljum aðstoða einstaklinga við að ná sér á strik eftir neyslu.  Viljinn er fyrir hendi en getan ekki.  Ég mun styðja þetta bréf með bréfum og skjölum sem ég hef undir höndum.   

Reynsla mín af því að eiga afkvæmi með fíkniefnavanda hefur í raun sannfært mig um eftirfarandi:

 

1a           Fangelsisvist sérstaklega í upphafi neyslu hefur meiri skaðleg áhrif heldur en bætandi.

 

1b           Leiðir þar að auki af sér meira tjón hjá fyritækjum og hinum almenna borgara, með fjölgun   innbrota.

 

2.                   Óviðunandi er að sá biðtími sem er frá því að menn eru handteknir fyrir afbrot og þangað til einhversskonar úrræði finnst (Fangelsi)  Á þessum tíma eru neytendur komnir í mikla neyslu sem þeir þurfa stöðugt að fjármagna.

 

3.                   Fangelsi er ekki viðeigandi úrræði fyrir fíkniefnaneytendur.  Vegna þess að þau vinna frekar að því að taka þá út úr venjulegu lífi (einangrun frá samfélaginu) og skerðir frekar hæfni þeirra til að takast á við lífið.

 

4.                   Í dag er enginn stofnun sem tekur við mjög langt leiddum neytendum í afvötnun og meðferð.  Því er vonlaust fyrir aðstandendur að koma þeim í meðferð með þeirra samþykki og viljastyrk nákvæmlega á sama tíma og þetta er ekki fyrir hendi.

 

Meira að segja Geðdeild LH, deild 33a hleypir sjúklingum út þrátt fyrir áhyggjur aðstandenda og vissu um að hann ræður ekki við neyslu.

 Það mun borga sig að takast á við fíkniefnavandann með því að byggja upp traust úrræði, því það sparast mjög mikið fjármagn fyrir utan að mannslíf er ekki hægt að meta til fjár.   

Það má benda á eftirfarandi kostnaðarliði:

 

Kostnaði við heilsugæslu og lyfjagjöf.

 

“              við löggæslu, handtökur og dvöl í fangelsum.

 

“              vegna félagsþjónustu vegna styrkja og fjárhagsaðstoðar.

 

“              tryggingafélaga vegna bóta.

 

“              hins almenna borgara vegna þess að eigur hafa stundum persónulegt gildi.

 

“              tilfinningalegan kostnað aðstandenda sem þurfa að horfa hjálparlaus upp á neyð ástvinar.

 

“              mikil fíkniefnaneysla gerir fólk óvinnufært og þar tapast mannauður.

 

“              kostnaður við allar meðferðarstofnanir sem eru opnar og hafa ekki nægilegt aðhald fyrir illa farna neytendur.

  

Verðugt væri að athuga hversu langur tími líður frá handtöku til fangelsunar og hversu miklu tjóni fíklar valda á því tímabili og hversu margir brjóta af sér eftir að afplánun lýkur.  Er fangelsisvist lausn á vanda fíkniefnaneytenda árið 2003?

                                                                  Með virðingu Ásthildur Cesil Þórðardóttir                                                                Kr. 110944 4469.  Seljalandsveg 100 Ísafirði. 

Þetta var sent öllum alþingismönnum árið 2003, ásamt allskonar trúnaðarskjölum sem sýndu bæði áhugaleysi á málefnum fíkla og til hreinnar vanræskslu og jafnvel lögbrota.  En ekkert kom út úr þessu.  

Ég set þetta hér inn með það í huga að vekja fólk til umhugsunar um þennan vanda sem hrjáir næstum hvert heimili í landinu á einn eða annan hátt.  Og oftast er það fíkilinn sjálfur sem er fordæmdur en ekki aðstæðurnar sem komu honum þangað sem hann er.  Sölumenn dauðans eru til dæmis vel varðir af kerfinu að mínu mati.  Það er nefnilega stórskrýtið að afskaplega fáir hafa verið handteknir fyrir að fjármagna og organisera dópsölu.  Það er öll áherslan lögð á burðardýr og svo þá sem eru með núll komma eitthvað gramm í vasanum.  Sem gerir ekkert annað en að vilhalda sölu á götunni.   Á eyju þar sem búa einungis 300.000 manns ætti að vera auðveldara en ella að koma upp um slíka glæðastarfssemi, ef vilji er fyrir hendi.