Morgunblaðið.. bréf til blaðsins árið 1997.

Viði á Íslandi lifum í rótgrónu lýðræðisríki eða svo er okkur sagt.  Það er nú samt sem áður svo að þetta svokallaða lýðræði virðist ekki ná til allra.  Mér virðist líka að aðallega hugsi ráðamenn þessa lands um sjálfa sig og sitt nánasta krens.  Það sýnir hver uppákoma fyrirmanna á fætur annari sem er annað hvort þögguð niður eða látin fara fram óáreitt.  Við sauðsvartur almúgin erum orðin dálítið þreytt á þesskonar lýðræði. Íslendingar eru líka búnir að átta sig á því að það er ekkert gert í málefnum sem snerta hinn almenna borgara, nema stofnaðir séu þrýstihópar sem hafa hátt til að ná eyrum hins háa alþingis.  þar sitja menn sem eru voða viðkvæmir fyrir svoleiðis hrópum og köllum og um leið og einhver þrýstihópurinn hefur nógu hátt fara þeir að athuga málið.. ekki fyrr.  Þetta sést vel þegar maður les blöðin, það er sorglegt að, svo tekin séu nokkur dæmi, forráðamenn geðverndar, lífsvonar, jafnréttindamála aldraðra og margir margir fleiri, skuli neyddir til að hrópa á torgum til að heyrast þegar öll slík málefni ættu að hafa augljóslega sjálfsögð réttindi til að verða meðhöndluð og leiðrétt.

 

Einn hópur í þjóðfélagi okkar hefur engan slíkan málsvara.  Þess vegna er sá hópur án mannréttinda.  Niðurtraðkaður endalaust, allir telja að þeir geti horft framhjá og komi hann ekki við.  En þetta eru fíkniefnaneytendur.

Þorsteinn Pálsson dómsmálaráðherra og hans lið hrópa nú að landið skuli gert fíkniefnalaust fyrir árið 2002.  Fjölmiðlar og aðrir hafa étið þetta upp og fundin hafa verið upp slagorð og talað af fjálgni um forvarnir forvarnir og aftur forvarnir.  Til að forðast misskilning þá eru forvarnir af hinu  góða.

En það hefur sem sagt gleymst að hugsa fyrir þeim sem þegar eru dottnir.  Hvar koma þeir ínn í þetta dæmi? Hvað er áætlað í sambandi við þau. Þarna er um að ræða sístækkandi hóp ungs fólks sem er í helklóm dauðans.  Hefur ráðherrann gleymt þessu fólki algjörlega.  Ekki er langt síðan Tindum var lokað. Nýlega kom í fréttum að Krýsuvík væri nánast óstarfhæf vegna fjárskorts.  Hvað er til ráða?

Þetta fólk hringsólar inn og út úr fangelsum og það er enginn miskunn, þótt sýnt sé að einhver þeirra sé að reyna að brjótast út úr vítahringnum, þá skal hinn sami rifinn burt úr samfélaginu og settur inn vegna áragamalla gjörða.  Þetta er algjörlega óþolandi ástand.

 

Nýlega kom út í Bandaríkjunum greinargerð frá sérfræðingum, þar sem þeir gefa út, sem auðvitað er enginn nýlunda að fíkn sé sjúkdómur, mönnum er ekki sjálfrátt og þeir segja að því fyrr sem læknar og aðrir átti sig á þessu því betra.

Hér á landi er litið á þetta vesalings fólk sem glæpamenn.  Það er enginn greinarmundur gerður á fíkniefnasölum og glæppasamtökum og þessum vesalingum sem ekki eru sjálfráðir gerða sinna.  Þetta er hrikaleg hugsanavilla árið 1997.  Sérstaklega í ljósi fyrirætlana ráðherra dómsmála um fíkniefnalasut land 2002.

Ætlar hann ef til vill að láta eyða þessu fólki?  Eða láta það daga uppi í hringsóli sínu inn og út úr fangelsinu eins og verið hefur?

 Hér þarf að bretta upp ermar og betur má ef duga skal.  Það þarf að byrja á að endurskoða dómskerfið og fangelsismálin.  ég hef áðurminnst á þau mál.  M.a. gert fyrirspurnir til Dómsmálaráðherra sem taldi mig ekki svara verða.  Allir sjá að það hafa ekki orðið neinar stórar breytingar á mannskap í þeim stofnunum síðan Guðmundar og Geirfinnsmálin voru í brennidepli.  Allir vita hvernig þau mál hafa verið eftir umfjöllun undanfarið.  Landsmenn hafa nefnilega ennþá dómgreind og sjá í gegnum yfirklór og þögn.  Það er líka sérkennilegt þegar maður veit að ungri konu sem hafði hafið nýt líf, komin með barn og fjölsklyldu, var enginn miskunn sýnd, inn í fangelsi skyldi hún þrátt fyrir hana og fjölskyldu hennar.  Þetta var gert á þeirri forsendu að menn í dómsmálaráðuneyti þyrftu "sérstakar ástæður" til náðunar.  Þetta er ekki síst sérkennilegt í ljósi þess að fyrsta embættisverk Þorsteins Pálssonar virðist hafa verið að náða einn umsvifamesta fíkniefnasala þessa lands.

Það var einn góður ritstjóri sem sagði ekki alls fyrir löngu að fangelsismálastjóri væri glæpamannaframleiðandi og fékk bágt fyrir.  Ég segi að öll faneglsismálastofnun eins og hún leggur sig er glæpamannaframleiðandi, eins og hún er starfandi í dag.  Steindautt fornaldarskrímsli þar sem engin miskunn kemst að og enginn mannúð, stofnun sem virðist hafa sín eigin lög og reglur og komast upp með það.

Ungir fíkniefnaneytendur eru settir inn í fangelsi og undarntekningarlaust koma þeir fullir af hatri út í kerfið, fyrir utan að vera búnir að læra ýmislegt "þarflegt" til að bjarga sér þegar út kemur.

Þar sem þetta fólk er sjúklingar en ekki glæpamenn, þá þarf að koma upp sérstakri lokaðri stofnun þar sem þeir eru lagði inn. Dæmdir í ef þarf.  Þarna þurfa að vera læknar, félagsfræðingar og geðlæknar.  Þar þarf að fara fram sértæk aðstoð og ráðgjöf, þar sem þessu fólki er hreinlega kennt að lifa í þjóðfélaginu á nýjan leik.  Vegna þess að langvarandi fíkn gerir þau óhæft til að takast á við lífið.  Bara aðgerð eins og að biðja um vinnu verður óyfirstíganlegt vandam´la.  Fyrir utan að öll lítilsvirðingin sem þessu fólki er sýnd af flestum og ekki sísk kerfinu brýtur það niður.

Foreldrar og aðstandendur fíkniefnaneytenda! Ég veit að margir eru orðnir þreyttir og vonlausir í þessari barátti, mér liður líka oft illa, við megum hata fíknina en við verðum að passa okkurá því við verðum að elska einstaklingin sjálfan, við getum hafnað eiturlyfjaneyslunni en við megu aldrei hafna barninu okkar eða ættingja.  Við verðum að krefjast þess að mitt í öllum þessum áætlunum um fíkniefnalaust land árið 2002 sé gert ráð fyrir þessum einstaklingum.  Að séð verði fyrir einhverju öðru úrræði en að stinga þeim inn í fangelsi öðruhvoru og út á götuna aftur án vonar og án aðstoðar, sem leiðir til afbrota og inn aftur, sem Guð einn veit hvernig endar.  Við verðum að taka þátt í hrópunum um aðstoð svo augu ráðamanna opnist fyrir því að fólkið okkar á einhverja að, sem skipta máli.  Að í kring um þau er hópur af fólki sem greiðir atkvæði í kosningum og tekur þátt ílífninu. Það er eina leiðin til að veja þursana af svefninum langa.  Það virðist vera eina tækkið sem virkar á lögráðendur þessa lands því miður.  Með þökk fyrir birtinguna.  Ásthildur Cesil Þórðardóttir.

Já svona var þetta árið 1997.  Hefur eitthvað breyst?? Spurning sem þarfnast svara.  En það virðist vera að svör við svona bréfum liggi ekki á lausu.  Þannig er nú það.

Héðan af getur enginn náð að særa drenginn minn.  

Það sem á mér brennur er, hefði hann sokkið svona djúpt ef hann hefði fengið mannúðlegra viðmót hjá þeim hann átti samskipti við hjá kerfinu? Og þá er ég ekki að tala um það góða fólk sem vinnur hjá félags- og fjölskylduskrifstofu og heldur ekki lögreglumenn flesta þeirra.  Heldur þeirra sem eru þar fyrir ofan og eiga að gæta þess að mannréttindi séu virt?

Ég veit að ég hef verið óttalegur auli að skrifa öll þessi bréf og ætlast til einhvers vitræns svars við þeim.  En ég vil frekar vera auli með hjartað á réttum stað, en hafa sleppt þessu.   

Býð ykkur svo góðrar nætur.

Bréf til forseta Alþingis.

Síðast á árinu 1997 sendi ég öllum alþingismönnum 63 bréf, það var stutt með gögnum og bréfum.  Þetta fjallaði um það sem mér fannst vera áhugaleysi, vanræksla og vísvitandi illvilji gagnvart fíklum, á þessum tíma var ég að berjast líka fyrir tengdadóttur mína þáverandi.  Ég ætla reyndar ekki að fjalla um hana hér.  En ég fékk tvö svör frá alþingismönnum, annað var frá Halldóri Ásgrímssyni almennt orðað.   Hitt var frá Ólafi G. Einarssyni svohljóðandi.

 Frú Ásthildur Cesil Þórðardóttir

Seljalandsvegi 100

Ísafirði.

 

Ég hef móttekið bréf þitt, dags 5. þ.m. en bréfinu fylgdu ýmis gögn varðarndi mál tengdadóttur þinnar.

Allt þetta hef ég lesið yfir og kynnt mér gögnin og hef mikla samúð með málstað þínum.  Allt ber að gera sem verða má til að bjarga einstaklingum eða fjölskyldum frá fíkniefnavanda.  RÖk þín virðast sannfærandi og því er varðar þitt fólk.  Mig skortir hins vegar þekkingu á verklagsreglum Fangelsismálastofnunar, náðunarnefndar og dómsmálaráðuneytis til þess að geta lagt mat á þeirra niðurstöðu og í göngu þeirra sem fylgdu bréfi þínu kemur ekki fram rökstuðningur fyrir synjun.

Ég mun kynna mér málið frekar.
Með ósk um jákvæða niðurstöðu. 

Ólafur G. Einarsson.

Ekkert breyttist samt sem áður og ekki hef ég séð neinar tillögur frá hinu háa alþingi um endurskoðun eða endurbætur á lögum og umhverfi fíkla.

En ég sendi svohljóðandi svar:

Ísafirði 14. janúar 1998.

Hr. forseti Alþingis Ólafur G. Einarsson

Alþingi Íslendinga.

 

Kæri Ólafur þakka þér svarbréf þitt.  Ég var mjög ánægð að heyra frá þér.  Ég veit að Fangelsismálsastofnun, náðunarnefnd og dómsmálaráðuneyti hafa farið eftir starfsreglum og eru í fullum rétti.  Það sem ég er hins vegar að reyna að benda á er, að það þarf að breyta reglunum og gera þessar stofnanir mannlegri og sveigjanlegri.  Ég vil benda sérstaklega á að náðunarnefnd fær vottorð frá lækni, félagsfræðingi og sálfræðingi um að mjög óheppilegt sé að slíta tengsl fjölkyldunnar, en segir síðan að þeir þurfi ástæðu til náðunar.  Það er sem sagt ekki næg ástæða að líf og hamingja litlu fjölskyldunnar sé í hættu.  Þó ekki sé tekið nema þetta eina dæmi úr allri sorgarsögunni þá sýnir það að þörf er á að breyta áherslum hjá stofnuninni.

Af því að ég þekki þennan vanda mjög vel og þekki líka hvernig ástandið breytir fólkinu í mannleg flök, þá veit ég að sérstök þörf er fyrir að hlú að þessu blessaða fólki. Við verðum að fara að átta okkr á því að það þarf oft svo lítið til að bjarga svo miklu.  Smá hlýja og umhyggjusem getur oft gert kraftaverk.  Það var það sem bjargaði tengdadóttur minni, allir töldu hana vonlausa, mér var sagt af bæði rannsóknarlögreglunni í Reykjavík og fleirum að henni væri ekki bjargandi. Það tók mig fleiri mánuði að ná trúnaði hennar, en það tókst og hún er orðin öll önnur í dag.  Það sem gerðist var að hún uppgötvaði að þarna var einhver utan við vítahringin, sem þótti vænt um hana sem manneskju.  Mér var sagt eftir félagsmálastjóra Ísafjarðarbæjar eftir starfsfólki fangelsisins þar sem hún er að þetta sé ekki sama stúlkan sem þeir þekktu frá fyrri tíð.  Ég skrifa henni líka næstum á hverjum degi tið að segja henna að mér þyki vænt um hana.

Það sem ég er að hugsa um eru allir hinir, sem ekki eiga neinn að sem lætur sér annt um þá, eða eru án fjölskyldu ,ég hef hert mörg svo sorgleg dæmi um hjálparleysi þeirra gagnvart kerfinu.  Það er þar sem þarf að breyta, það er þar sem hægt er að grípa inn í og hjálpa.  Það er þarna sem við eigum að setjast niður og hugsa um hvernig getum við brugðist við.  Við þurfum að spyrja okkur sjálf hver er tilgangurinn með innilokun einstaklinga og hvernig getum við fækkað í þessum hópi.

Ég vil benda á þá hrylliegu staðreynd að oft er eina hjálpin sem fíkniefnaneytendur vita af þegar þeir koma út úr fangelsinu eru dópsalarnir, sem eru tilbúunir að "lána" þeim peninga aftur og aftur þangað til þeir geta ekki borgað til baka, þá eru þeir bjargarlausir í klóm stóru karlanna, sem alltaf sleppa.   Þá eru þau send út í vændi eða dópsölu, eða til að taka á sig sök.  Ég veit að þetta er svona.  ég þekki dæmi meira að segja úr minni eigin fjölskyldu.

Þessvegna mæli ég með því að í staðin fyrir að dæma fíkniefnaneytendur í fangelsi verði hafist handa við að koma á stofn lokuðu meðferðarheimili annað hvort í samvinnu við SÁÁ eða á vegum félagsmálastonfunar sem tekur við þessu fóki og þar verði læknar, sálfræðingar og félagsfræðingar sem annist það.

Í Guðsbænum við getum ekki látið þetta ganga svona lengur, við erum nú þegar búin að missa allt of margt ungt fólk. Það verður að gera eitthvað róttækt.  Nú er lag að vinna að þessu í samhengi við fíkniefnalaust Ísland árið 2002.

Með von um að þú skoðir máli í þessu samhengi kæri forseti Alþingis. 

Með kveðju Ásthildur Cesil.

 

Megi allir góðir vættir vaka yfir ykkur og vernda.  Megi einhver sem getur ráðið einhverju um þessi mál vakna og fara að vinna í því að laga ástand sem ætti að heyra sögunni til árið 2009.