Veður á Ísó í dag og smá-langloka um fiskiveiðar.

Veðrið í dag var svona;

 

Fyrst var dumbungur.

Eins og sjá má. 

En svo leið að hádegi, og þá var veðrið svona,

Bara hið besta veður eins og sjá má.

 

En ég setti hér inn um daginn langloku sem sennilega fáir nenntu að lesa nema bloggvinkona mín hún Jenný.  En ég ætla mér að setja hér inn aðra.  Þeir sem ekki nenna að lesa stoppi bara hér við fjöllin og lygnan fjörð.

 Hér kemur hún:

Ég skrifaði langloku um daginn um bændur og heimaslátrun, og lagði út af grein sem ég las í Bændablaðinu.   Málið er, að það sem ég ræddi þar, er voðalega líkt ástandinu sem er í sjávarútvegi.  Það eru tveir flöskuhálsar í þessu samfélagi, sem þyrfti að takmarka völdin hjá.  Það þarf að gerast með stjórnvaldsaðgerðum.  Alveg eins og sláturhúsaleyfishafar viðhalda einokun og halda uppi kjötverði hér á landi, með því að sitja einir að slátrun húsdýra, nema til heimabrúks, með allskyns ótrúlegum lagaflækjum og rugli, þá sitja stórútgerðarmenn að langstærstum hluta leyfa til að stjórna því hverjir mega veiða fiskinn í sjónum.  Þar er hvorki skeytt um heill sjávarbyggða, eða landsbyggðar yfirleitt, og heldur ekki verið að spá í skynsamlega nýtingu sjávarfangs.  Þar ríkir græðgin ein.  Og því miður alveg eins og í landbúnaðinum, hafa þeir stjórnvaldsboðin rétt til þessa arna.   Hér þarf að breyta um kúrs.  Ef menn vilja raunverulega halda landinu í byggð, en ekki bara stuðla að Borgríkinu Reykjavík.  Þetta var í huga Einar Odds áður en hann kvaddi þennan heim, í viðtali sem hann veitti Bæjarins Besta á Ísafirði, hafði hann einmitt áhyggjur af því að hér stefndi allt í þá átt að gera Ísland að Borgríki.  Mörgum stóreignamanninum hugnast það bara vel.  Þeir hugsa ekki um annað en útrás og gróða erlendis frá, þá flækist landsbyggðin bara fyrir þeim, í gróðabröltinu.   Hér verða örugglega einhverjir reiðir og segja að þetta sé bull og kjaftæði.  Sama er mér.  Hér áður fyrr byggðist landið upp í kring um sjávarútveginn, þeir bæjir voru sterkastir sem styst var á miðinn, eins og Ísafjörður til dæmis.  Hver sá maður sem eignaðist bát, gat farið út að veiða fisk og selja hann í frystihúsin, þurrkað hann, eða selja til Nigeríu sem skreið.  Faðir minn byrjaði einmitt svoleiðis með tvær hendur tómar, vann sig upp í góðar álnir með sínum dugnaði og útsjónarsemi.  Hann var einn af þessum forkólfum í sínu samfélagi, orð hans voru jafngild undirskrift, handsal hans á við löggiltan skjalapappír.  Þeir voru þannig þessir gömlu kappar, enda voru þeir burðarvirki sinnar sveitar.  Bóndi er bústólpi, var sagt um mektarbændur, gömlu sjávarútvegsbændurnir voru líka bústólpar.  Það var ekki sú uppákoma eða listaviðburður sem þeir styrktu ekki, eða ef einhver átti í örðugleikum, þá var í kyrrþey rétt hjálpandi hönd. Það er óravegur frá þessum veruleika í dag.  Nú verða þeir einir ríkir sem kunna á kerfið, kunna að hygla sjálfum sér og gefa skít í allt mannlegt samfélag.  Kemur þeim ekki við þó þeir rústi heilu byggðalögunum,  bara ef þeir græða nóg.   Enda hafa byggðirnar goldið fyrir þetta því miður.  Á æ fleiri stöðum á landsbyggðinni situr fólk eftir með sárt ennið.  Húsin verðlítil og ótrygg atvinna.  Veiðirétturinn var tekinn af þeim sem áttu að erfa landið.  Og settur í púkk til að gefa kvótagreifum, börnum þeirra og ættingjum.  Í dag getur enginn bleytt veiðarfæri í sjó, nema að spyrja um leyfi hjá fólki sem ef til vill aldrei hefur migið í saltan sjó.  Hvernig gat það gerst að þeir sem stunda sjóinn og verka aflann voru sviknir svo illa ?Jú, allt er þetta gert í nafni hagræðingar, og fiskverndar. En hvar er sú  hagræðing og fiskvernd?Satt að segja hafa skuldir sjávarútvegsins aldrei verið meiri, og fara síhækkandi.  Hvað varðar verndun fisksins, þá virkar kerfið sem menn fundu upp, þveröfugt, og afli fer síminnkanndi, og það má ekki einu sinni skoða það hvernig á því stendur.  Það má ekki ræða þessi mál, þau eru of viðkvæm fyrir þá sem fyrir þessu standa.  Það er vont að hafa slæma samvisku.   Það er að æra óstöðugan að tala um fiskveiðistjórnunarkerfið og hvað betur má fara og hvað þarf að gera, því svo oft hefur verið um það ritað langar greinar, góðar umræður og fagmenn, sem þekkja vel til, sagt sitt um þau mál.  En allt kemur fyrir ekki.  Þetta skal þagað í hel.  Okkur sagt að sjómennskan sé nú ekki lengur það afl sem hræri íslenskt samfélag ?Hvenær það geriðst veit ég ekki nákvæmlega, en ástandið eins og það er í dag, er einmitt vegna aðgerða stjórnvalda, sem færðu á sínum tíma nokkrum mönnum réttinn til að lifa og drottna, meðan aðrir sátu eftir .  Þeirra er skömmin.   Það alvarlega í þessu máli öllu, og það sem er hvað mest óþolandi í kerfinu, er hvernig menn eru gerðir að glæpamönnum, án þess að þeir geri nokkurn skapaðan hlut af sér, nema að reyna að bjarga sér.  Síðan kvótinn var settur á, verða menn að hafa slíkan til að róa til fiskjar.  En málið er að fiskurinn í sjónum kann ekki að lesa og veit ekki að þessi bátur er búinn með sinn kvóta,  og þó hann megi veiða ýsu, þá er bannað að koma með þorsk.  En segjum svo að við skulum segja 45 þorskar komi nú upp með ýsuaflanum.  Hvað gerir sjómaðurinn þá ? Hann má ekki koma með hann í land, hann má heldur ekki kasta honum útbyrðis.  Það er alveg sama hvað hann gerir, hann er orðin að glæpamanni.  Ég segi er þetta hægt ?Þetta er samt minnsta vandamálið, því þetta kvótakerfi býður einfaldlega upp á brottkast, því þegar menn eru með svona takmarkanir, þá vilja þeir koma með góðan afla að landi.  Sjómönnum er því oftar en ekki uppálagt af útgerðarmanninum að koma bara með stóra fiskinn að landi.  Honum er alveg sama hvernig það er gert.  Og það veiðir enginn bara stóran fisk.  Sá litli slæðist alltaf með, og hlýtur þau örlög að verða kastað dauðum útbyrðis.   Ef fólkið sem stjórnar veit þetta ekki, eða heldur að þetta sé öðruvísi, þá ætti það að fá sér aðra vinnu.  En ég er alveg viss um að ráðamaður,  segjum ráðherra,   tala nú ekki um ef hann  er alinn upp í litlu sjávarþorpi úti á landi og á auk þess sitt undir því að vera sonur útgerðarmanns, veit betur.  Sem þýðir að svoleiðis maður lokar augunum fyrir vandamálinu.  Vill ekki vita af því, eða finnst þægilegra að láta þetta bara danka.  Meðan öll þjóðin tapar gífurlegum verðmætum í formi brottkasts, gambls með veiðiréttindi og skipti á aflaverðmætum og sumarhöllum á Malibú, þá situr lítill karl og finnst hann vera beittur rosalega miklu þrýstingi.    Ég myndi vilja sá hve miklum fjármunum ríkissjóður og við öll höfum tapað á þjóðarvísu á þessu arfavitlausa kerfi og afleiðingum þess.  Og það er fyrir utan erfiðleika og persónulega harmleiki um allt land, þar sem fólk er að missa lifibrauðið, lífsstarfið gert að engu, meðan púkinn á fjósbitanum fitnar sem aldrei fyrr.  Og stendur ekki í stjórnarskránni eitthvað um að allir eigi sama rétt hér á landinu.  Eða á það bara við um suma en ekki aðra.   Er þetta ekki bara spurning um Litla Jón og Séra Jón ?

 

Ég má tala um hvað sem ég vil í eldhúsinu heima hjá mér, sagði konan....

Nei reyndar veit ég ekki um manneskju sem hefur sagt það, en eflaust hafa flestir hugsað það. En er það nú alveg svo, já ef til vill. En ef það hefði verið sagt, það kemur engum við hvað ég segi í eldhúsinu heima hjá mér, þá er það bara ekki þannig.

 

Þegar fólk talar rætið um annað fólk, sérstaklega um foreldra annarra barna í skólanum sem þeirra börn eru í, þá er það EKKi einkamál.

 

Ég er reyndar öskrandi reið inn í mér í dag. Þið sem eruð að slúðra um líf annars fólks, sérstaklega um atburði sem hafa gerst fyrir mörgum árum. Rifa það upp fyrir börnunum ykkar, eða svo þau heyri. Þið eruð að setja af stað ferli sem erfitt er að ráða við.

 

Þið eruð að setja af stað atburðarrás sem þriðji aðili, barn í þessu tilfell, algjörlega saklaust verður fyrir barðinu á. Gerir lífið í skólanum að martröð. Og kallar á allskonar erfiðleika aðra.

 

Ég vona að þeir sem svona haga sér lesi þessi orð mín og kunni að skammast sín. Ég vona líka að þeir og aðrir hugsi sig um í næsta skipti sem þeir þurfa að rakka niður samferðamenn sína, sem geta ekki varið sig . Auðvitað getur enginn varist níði eða slúðri, það á sér oftast stað innan veggja, þar sem tveir eða nokkrir heyra. En þeir sem af einhverjum ástæðum hafa átt erfitt, liggja betur við höggi en hinir sem hafa sitt á hreinu. En í mínum huga er svona baktal og slefburður eitt af því ómerkilegasta sem fólk leggur fyrir sig. Sérstaklega í eldhúsinu heima, þar sem börnin verða vitni að slíku, og bera það áfram inn í sitt samfélag, skólann, og geta eitrað út frá sér.

 

Við eigum að hugsa aðeins lengra fram í tímann. Sérstaklega ef okkar eigin börn eru nú ekki alveg í andlegu jafnvægi. Sum börn eru það nefnilega ekki, og slúðursagan okkar getur gefið þeim tækifæri til að upphefja sjáfan sig með því að niðurlægja annað barn. Þetta er ef til vill ekki fallega sagt, en svona er þetta bara. Það er örugglega ekki ætlunin þegar maður talar á svona máta. En ég bendi ykkur hér með á, að svona getur þetta farið. Hver vill bera ábyrgð á því að særa einstakling sem er bara 10 ára. Það er ekki bara verið að særa og meiða barnið sjálft heldur líka fólkið í kring um það. Foreldrana, sem hafa tilfinningar, eru brotnar manneskjur og mega ef til vill ekki við miklu, og aðra sem í kring um barnið eru.

 

Ég geri mér grein fyrir að það er fólk sem líður ekki vel á sálinni, sem gerir svona lagað. Einhvernveginn heldur fólk að með því að benda á eitthvað sem er ennþá verra, geri manni lífið léttara. En það er bara ekki þannig. Þegar maður talar illa um náungan, þá líður manni ennþá verr. Því allt sem maður sendir frá sér kemur tíu sinnum magnaðra til baka. Þess vegna er mikilvægt fyrir þá sem þannig eru stemmdir, að vinna frekar í sínu eigin sálarlífi. Finna sjálfan sig, og laga brotinn sem einhversstaðar hafa látið undan á lífsleiðinni. Reyna frekar að hugsa jákvætt, og hætta að velta sér upp úr eymd annarra, en huga frekar að sinni eigin velferð. Það gefst alltaf miklu betur. Það er eiginlega alveg undravert, hvað það getur breytt manni til hins betra, og vel þess virði að prófa það allavega.

 

Þess vegna vil ég skora á alla, að hugsa sinn gang. Þegar þörfin á að baknaga einhvern verður yfirþyrmandi, að taka sjálfum sér tak, og senda frekar út litla bæn til viðkomandi. Biðja Guð um að senda sitt ljós og kærleika. Og við sjálf munum finna að við hvert eitt slíkt tilvik, verðum við sjálf betri manneskjur.

 

Þess vegna ætla ég nú að senda ykkur kæru foreldra og börn sem vöktu mína reiði,  litla bæn, megi allir góðir vættir vaka með ykkur og vernda, og megi þið lesa þetta og ákveða að prófa líka að gera slíkt hið sama.